Czy gaz pieprzowy jest legalny

Gaz pieprzowy to jedno z narzędzi samoobrony. Jednak jeszcze przed podjęciem decyzji o zakupie, a także – a może nawet przede wszystkim – użyciu tego środka trzeba dobrze wiedzieć, w jakich sytuacjach jest to prawnie dozwolone. To bardzo ważne, ponieważ mimo iż gaz pieprzowy można w Polsce zakupić bez większych formalności i ograniczeń, jego użycie podlega jednak pewnym ograniczeniom.

Jak działa gaz pieprzowy? Podstawowe informacje

Gaz pieprzowy to urządzenie, w przypadku którego efekty są niemal natychmiastowe – stąd jego popularność jako środka samoobrony. Używanie gazu pieprzowego jest stosunkowo proste, co czyni go popularnym środkiem do samoobrony. Wystarczy skierować dyszę w stronę napastnika i nacisnąć przycisk, by wypuścić substancję drażniącą. Substancją tą jest pochodząca z papryczek chili kapsaicyna. Kiedy wchodzi ona w kontakt z oczami lub skórą, wywołuje uczucie podrażnienia, a do tego również:

• łzawienie,
• kaszel,
• trudności w oddychaniu,
• pieczenie.

Objawy te trwają krótko, aczkolwiek w krytycznej sytuacji mogą okazać się zbawienne z punktu widzenia ofiary – można bowiem w ten sposób zdezorientować napastnika, który nie będzie w stanie kontynuować ataku.

Dzięki niewielkim rozmiarom gaz pieprzowy jest poręczny i można go szybko użyć w sytuacji zagrożenia. Należy jednak pamiętać, by nie robić tego bezpodstawnie.

Kiedy użycie gazu pieprzowego jest prawnie dozwolone

Posiadanie gazu pieprzowego nie jest w Polsce zabronione. Taki stan rzeczy nie oznacza jednak, że jego stosowanie jest dowolne. Gaz pieprzowy może być używany jedynie w momencie zagrożenia życia, mienia, zdrowia lub wolności. Zasada w tym przypadku jest bardzo prosta: nie wolno używać gazu pieprzowego w ramach agresji; można zrobić to jedynie w sytuacji zagrożenia. Nieuzasadnione użycie gazu pieprzowego może zostać uznane za napaść lub rozbój i to osobie stosującej gaz bezpodstawnie grozi wówczas oskarżenie o przestępstwo.

Kwestie związane z używaniem gazu pieprzowego w ramach obrony koniecznej zostały uregulowane w art. 25 ustawy Kodeks karny:

„§ 1. Nie popełnia przestępstwa, kto w obronie koniecznej odpiera bezpośredni, bezprawny zamach na jakiekolwiek dobro chronione prawem.

§ 2. W razie przekroczenia granic obrony koniecznej, w szczególności gdy sprawca zastosował sposób obrony niewspółmierny do niebezpieczeństwa zamachu, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.

§ 2a. Nie podlega karze, kto przekracza granice obrony koniecznej, odpierając zamach polegający na wdarciu się do mieszkania, lokalu, domu albo na przylegający do nich ogrodzony teren lub odpierając zamach poprzedzony wdarciem się do tych miejsc, chyba że przekroczenie granic obrony koniecznej było rażące.

§ 3. Nie podlega karze, kto przekracza granice obrony koniecznej pod wpływem strachu lub wzburzenia usprawiedliwionych okolicznościami zamachu”.

Z kolei jeśli chodzi o posiadanie gazu pieprzowego, nie ma przepisów ograniczających. Właściwie, jedynym wymogiem jest pełnoletność. Jak już jednak wspomniano, gaz pieprzowy nie może zostać traktowany jako sposób reakcji na każdą stresującą sytuację. Zgodnie z Ustawą o broni i amunicji gazu pieprzowego nie uznaje się za środek obezwładniający, co oznacza, że nie trzeba spełniać dodatkowych formalności, by móc kupić ten gadżet.

Co ciekawe, można kupić również specjalny gaz pieprzowy przeznaczony na psy, który pomaga odeprzeć agresywne zwierzęta, jednak bez wyrządzania im krzywdy. Tego rodzaju gaz ma łagodniejsze stężenie niż ten stosowany wobec ludzi, ale działa podobnie, wywołując czasowy dyskomfort i skutecznie odstraszając atakujące zwierzę.

Gaz pieprzowy, choć ważny, nie jest jedyną formą samoobrony – alternatywą są inne akcesoria, w tym np. alarmy osobiste, pałki teleskopowe czy paralizatory, które również mogą zwiększyć bezpieczeństwo w sytuacjach zagrożenia.